Edebiyat Öğretmeni Nasıl Olunur?

Edebiyat birçok kişinin ilgi duyduğu güzel bir alandır. Bu yüzden bu alana ilgi duyan birçok kişi de aynı zamanda bu alanda çalışmak istemektedir. Edebiyata dair çalışabileceğiniz birçok yer vardır ancak edebiyatı kendi sevdiğiniz gibi insanlara sevdirmenin yolu bellidir. O yol ise tabii ki edebiyat öğretmeni olmak. Edebiyat öğretmeni olarak kendi sevdiğiniz bu alanı sizin gibi birçok kişiye sevdirebilir, çocukları bu alanda bilgili bir şekilde yetiştirebilirsiniz. Edebiyat öğretmeni nasıl olunur? Sorusunun cevabı ise Fen ve Edebiyat fakültesinden geçmektedir.

Öğretmen olmak için öncelikle eğitim almanız gerekmektedir. Bu yüzden bu eğitimi alacağınız Fen ve Edebiyat fakültesine gitmelisiniz. Bunun ardından yapmanız gereken şey ise eğer devlette çalışmak istiyorsanız KPSS için hazırlanmak olacaktır. Tabii ki diğer bir seçenek olarak da özel okullarda çalışabilirsiniz. KPSS içinse 2 sınava girilmekte, bu sınavların ilki herkesin girdiği genel kültür ve yetenek oluşmaktayken ikinci sınav alan sınavı olmakta. Bu iki sınavda da yeterli puan alan ve mülakat gibi, güvenlik soruşturması gibi çeşitli konuları da atlattıktan sonra edebiyat öğretmeni olabilirsiniz. Tabii ki bu doğrudan öğretmenlik okuyan kişiler için geçerlidir. Bir de Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği bölümü okumadan öğretmen olmak isteyen, öğretmen olan kişiler söz konusudur. Bu kısım daha detaylı ve merak edilen bir konudur çünkü zaten öğretmenlik alanı okuyanlar bu işe doğrudan hak kazanmaktadır. 

Edebiyat Öğretmeni Kaç Yıl Okur?

Eğer edebiyat öğretmeni olmak istiyorsanız 4 yıllık bir eğitim sürecinden geçmeniz gerekmektedir. Yani edebiyat öğretmeni kaç yıl okur sorumuzun cevabı 4 yıl olmaktadır. Bu süreci tamamladıktan sonra diplomanızı alabilir ve gerek devletin atamasıyla gerekse özel okullarda çalışabilirsiniz. Önemli bir kısım ise Türk Dili ve Edebiyat bölümü okuyan öğrencilerdir. Bu öğrenciler artık öğretmen olmak için 4 yıldan daha uzun süre eğitim almalıdır. Bunun sebebi de artık öğretmen olmaları için bir yüksek lisans programına başvurmalarının gerekmesidir, yazının ilerleyen kısımlarında bu konunun tüm detayları anlatılacaktır.

Öğretmenlik Okumadan, Edebiyat Bölümünden Nasıl Öğretmen Olunur?

Edebiyat alanında öğretmen olmanız için gereken tek yol öğretmenlik alanında eğitim almak değildir. Edebiyat öğretmeni nasıl olunur? Sorusu için bu yüzden edebiyat alanında okumayı da ekleyebiliriz. Edebiyat alanında okumak tabii ki öğretmen olmanız için başlı başına yeterli değildir. Bunun için eskiden formasyon eğitimi alınmaktaydı fakat günümüzde öğretmen olmanız için formasyon almak mümkün değil. Formasyon 2020 yılı itibariyle kaldırıldı.  Bunun yerine getirilen sistem ise öğretmenlik meslek bilgisi tezsiz yüksek lisanstır. Böylece edebiyat bölümünden nasıl öğretmen olunur? Sorusuna cevap için öğretmenlik meslek bilgisi tezsiz yüksek lisans eğitimi alarak cevabını verebiliriz.

Normal şartlarda pedagojik formasyon ile öğretmenlik bölümü okumayan kişiler, öğretmenlik yapılması için gereken eğitimi almaktaydı. Bu formasyon içerisinde aldığı bilgilerle öğretmen olarak atanabilmekteydi ancak MEB çok fazla mezun olduğu ve öğretmen atamalarının zorlaştığı için bu durumun önüne geçmek için bu adımı attı. Tabii ki bu adımla Edebiyat öğretmenliği yerine doğrudan edebiyat bölümü okuyan kişilerin öğretmen olma ihtimali ortada kalkmadı ancak daha da zorlaştırılmış olduğu söylenebilir.

Öğretmenlik Meslek Bilgisi Tezsiz Yüksek Lisans ile Formasyon Arasındaki Fark Nedir?

Önceden Türk Dili ve Edebiyat bölümü okuyan kişiler okuluna devam ederken pedagojik formasyon alabilmekteydi. Bu formasyonu okuluna, eğitimine devam ederken aldığı için aynı öğretmenlik bölümü mezunları gibi okulundan mezun olur olmaz öğretmen olmaya hak kazanmış olmaktaydılar. Durum böyle olunca da iki bölüm çok iç içe geçmiş olmakta ve öğretmenlik okuyan kişilerin bir ayrıcalığı kalmadığı düşünülmekteydi. Bakanlı bu durumu öğretmenlik meslek bilgisi tezsiz yüksek lisans programı ile çözdü.

Formasyon ile programın temel farkı, bu programı almak için mezun olmanız gerekiyor. Kısacası eskiden okurken de formasyon alabilir ve okulunuzu bitirir bitirmez öğretmen olma şansı elde edebilirdiniz. Şimdi ise doğrudan öğretmenlik bölümü okumayan kişiler mezun olduktan sonra bu programı almalıdır. Programın içeriği yine benzerdir yani yine öğretmen olmak için gerekli eğitimi, bilgileri ve becerileri edinirsiniz. Yine aynı becerileri elde edinmeye karşın işin daha zor hale gelmesi aradaki temel farktır.

Türk Dili ve Edebiyat Bölümü Öğrencileri Nasıl ÖMB-TZYL Programına Başvurabilir?

Öğretmen olmak isteyen ancak öğretmenlik değil de Türk Dili ve Edebiyat Bölümü öğrencisi olan kişilerin, bu bölümden mezun olan kişilerin ÖMB-TZYL programına katılması gerektiğini söylemiştik. Bu programa katılmak için öncelikle bu programı veren üniversiteleri araştırmanız gerekmektedir. Birçok üniversite bu programı vermektedir, formasyon alırken olduğu gibi aynı şekilde her okul bu programları vermez. Bu yüzden öncelikle bu programı veren okulların bulunması gerekmektedir.

Tezsiz yüksek lisans ise 1 buçuk yıl sürmektedir. Kısacası yüksek bu eğitimi almak istediğiniz ve öğretmen olmak istediğiniz takdirde tekrar 1 buçuk yıl okumanız gerekir. Tabii ki belirtmek gerekir ki öğretmenlik okuyan kişilerin böyle bir şeye ihtiyacı yoktur, onlar doğrudan mezun oldukları takdirde öğretmen olmaya hak kazanmış olacaklar. Bunun da eskiye oranla doğrudan öğretmenlik okumadan öğretmen olma işini zorlaştırmış olduğu görülmektedir. Bu yüzden doğrudan öğretmen olmak isteyen birçok kişi artık öğretmenlik alanına yönelecektir. Öğretmenlik alanının da kontenjanları belirli olduğu için eskiye oranla daha az öğretmen adayı ortaya çıkarmak bakanlığın amacıdır.

Bu programlara başvuru yaparken de transkriptiniz ve bunun yanında lisans üstü eğitim sınavında aldığınız puan önemlidir. Yüksek puanlar alarak, başarılı olarak bu programlara kabul edilebilirsiniz.

Türk Dili ve Edebiyat Bölümü ile Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliğinin Farkı Nedir?

Türk Dili ve Edebiyat Bölümü okuyan kişilerle Türk Dili ve Türk Edebiyatı Öğretmenliği okuyan kişiler aslında temelde çok da farklı eğitimle karşılaşmaz. Temelde çok farklı eğitim almamalarına karşın birisi öğretmenlik yapmaya hak kazanırken diğeri kazanamaz. Bunun sebebi de Türk Dili ve Edebiyat Öğretmenliği okuyan kişiler aldıkları dil ve edebiyat eğitimi dışarısında bir öğretmenin neler yapması gerektiği konusunda da bilgi sahibi olurlar. Bir öğretmenin yapması gerekenler değişiklik gösterdiği için her alandan mezun olan kişiler öğretmen olamazlar. Öğretmenler sorumluluğu çeşitlilik ve değişiklik göstermektedir. Bu yüzden öğretmenlik bölümü okuyan kişiler doğrudan bir eğitim almakta ve öğretmen olmaktadır. 

Türk Dili ve Edebiyat Bölümü okuyan kişiler büyük oranda öğretmenlik ile aynı eğitimi alır. Farkı ise tabii ki öğretmenliğin gerekleri noktasında ortaya çıkar. Bir öğretmenin yapması gerekenleri doğrudan Türk Dili ve Edebiyat Bölümü öğrencileri ders olarak almamaktadır. Bundan dolayı da öğretmenlik yapmaya hak kazanamamaktadır. Eskiden bu öğrenciler formasyon alarak öğretmenlik yapmaya hak kazanmaktaydı ancak altı çizilmesi gereken nokta şudur ki 2020 yılıyla formasyon eğitimi kalktı. Bu yüzden şu an için bu öğrenciler formasyon alarak öğretmenlik yapamamakta. Yani doğrudan öğretmen olabilmek için okunması gereken bölüm Türk dili ve Edebiyat Öğretmenliği olmaktadır. Fakat yine de bu bölümü okuyan kişilerin öğretmen olmasının önü tamamen engellenmemiştir. Yine öğretmenler olabilirler ancak okuyorken alacakları formasyon ile olamamaktadırlar. Öğretmen olabilmeleri için ‘’öğretmenlik meslek bilgisi tezsiz yüksek lisans’’ programına katılmaları gerekmektedir. Bu programa katıldıkları takdirde öğretmen olabilirler. Formasyon konusu birçok kişinin kafasını karıştırdığı için iki bölümde de değinilmiştir. Böylece formasyonun kaldırılmasının doğrudan edebiyat bölümü okuyan öğrencilerinin öğretmen olmasının önünde engel olmadığını söyleyebiliriz.

Edebiyat Öğretmenleri Ne Yapar?

Edebiyat öğretmenleri dil bilgisine ve Türkiye ile dünya edebiyatı bilgilerine sahip olan kişilerdir. Eğitim kurumlarında bu bilgileri öğrencilerle paylaşır, onları bu alanda bilgilendirir. Edebiyat üzerine eğitim verdiği gibi dil bilgisi, imla kuralları gibi alanlarda da eğitim verir. Tabii ki bu görevleri dışında müfredat gereği yapması gereken çeşitli görevleri de olabilir. Aynı zamanda eğitim kurumu olduğu için öğrencilere katkı sağlayacak çeşitli çalışmaların içerisinde yer alabilir, bunlarda da edebiyat öğretmenin görevleri haline gelebilecektir. Edebiyat öğretmeninin genel olarak hâkim olması gereken özellikleri şöyle sıralayabiliriz

1-) Dil bilgisini eksiksiz olarak bilmek, doğru kullanabilmek ve aynı zamanda öğrencilere doğru aktarabilmek.

2-) Anlatması gereken müfredatı öğrencilerin en iyi şekilde, en uygun şekilde anlayabileceği hale dönüştürmek.

3-) Dersin içeriğini ve derse dair materyalleri düzenlemek.

4-) Öğrencilerin kullanabileceği ek kaynakları tespit etmek, bu konuda onlara yardımcı olmak.

5-) Öğrencilerin kendini ifade edebilmesini sağlamak, bunu yazılı olarak da yapabilmesi için bu yönde ödevler vermek.

6-) Öğrencilere onların gelişimini de sağlayabilmeleri amacıyla Türk ve Dünya edebiyatına dair romanlar önermek.

Edebiyat öğretmenlerinin yapması gerekenlere bazı maddelerle değinmiş olduk. Maddelerden de anlaşılacağı üzere edebiyat öğretmeni tam anlamıyla öğrencilere katkı sağlamak, onların gelişimini sağlamak üzerine çalışır. Bununla birlikte okul ortamındaki çeşitli işleri de yapar.

Bundan dolayı sadece Türk dili ve Edebiyatı bitiren kişilerin neden tam anlamıyla öğretmenlik mesleğini yapmak için ekstra bir eğitim alması gerektiğini böylece anlayabiliriz. Öğretmenlik bölümü okuyan öğrenciler bahsi geçen maddeleri ve daha fazlasını eğitim halinde almaktadır. Öğretmenlik okumayan kişiler ise bu konulara tam anlamıyla hâkim olamamaktadır.

Sonuç olarak konuyu özetlemek gerekirse edebiyat öğretmeni olmak isteyen kişiler Fen ve Edebiyat fakültelerinde bulunan Türk Dili ve Edebiyat Öğretmenliği bölümü okumak durumundadırlar. Bu bölümü okudukları takdirde ekstra hiçbir eğitim almadan öğretmenlik yapmaya hak kazanırlar. Türk Dili ve Edebiyat bölümü okuyan öğrenciler ise Öğretmenlik Meslek Bilgisi Tezsiz Yüksek lisans programına katılarak bu program sonucu öğretmen olmaya hak kazanabilirler. Tabii ki bu noktada yine belirtmek gerekir ki bunu yapabilmeniz için mezun olmalısınız. Böylece doğrudan öğretmenlik okumayan kişiler 4 sene içerisinde aldıkları eğitimle öğretmen olamamaktadır.